3 วิธีสร้าง Growth Mindset ให้ตนเอง ตอนที่ 2
จากบทความ 3 วิธีสร้าง Growth Mindest ให้ตนเอง ตอนที่ 1 เมื่อ Mindset เป็นตัวกำหนดพฤติกรรม วิธีสร้าง Growth Mindset ให้ตนเอง จึงเป็นหนทางสู่การสร้างพฤติกรรมที่นำพาชีวิตไปสู่จุดที่ดีกว่า และนี่คือ 3 วิธีการง่ายๆที่ช่วยให้เราสามารถสร้าง Growth Mindset ได้ด้วยตนเอง โดยแทบไม่มีค่าใช้จ่าย แต่สามารถเห็นผลการเปลี่ยนแปลงได้อย่างมากมาย
ทดลองทำทันที
นี่คือวิธีที่ผม (อ.นพ)ใช้ในการสร้าง Growth Mindset ให้กับตนเองตลอดมา มีหลายครั้งที่เมื่อเราเผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลงหรือโจทย์ในชีวิตบางอย่างที่เราไม่คุ้นเคย สมองจะมีกระบวนการปกป้องตนเองไม่ให้เข้าไปเสี่ยงภัยหรือความไม่แน่นอน ด้วยการบอกเราว่า “อย่าทำเลย เหนื่อยเปล่า ทำไม่ได้หรอก”
ผมจะจำไว้เสมอเลยว่า เมื่อไหร่ก็ตามที่มีเสียงเหล่านี้ผุดขึ้นมาในสมอง ผมจะรีบผลิตชุดความคิดหนึ่งขึ้นมาทันทีคือ “ลองดูหน่อยก็ไม่เสียหาย” แล้วจัดการลงมือทำทันที ซึ่งสิ่งที่ทำอาจไม่ใช่วิธีการที่ดีที่สุด แต่อย่างน้อยก็ทำให้เราได้เริ่มต้น ได้ลองดีกว่าหยุดทุกอย่างอยู่กับ Fixed Mindset ที่เกิดขึ้น ลองเลยครับ ล้มเหลวบ่อยๆ ล้มเหลวให้เร็วที่สุด ลุกให้เร็วที่สุด แล้วธรรมชาติของมนุษย์จะผลิตกระบวนการเอาตัวรอด ประบวนการปรับตัวให้เราเรียนรู้จากความผิดพลาดนั้นๆ ทำให้เราค้นพบทางที่ดีขึ้น
และในระหว่างทางเจ้า Fixed Mindset ก็จะโผล่มาเป็นระยะๆ ไม่เป็นไรครับ เมื่อมันโผล่มาก็แก้ไขด้วยการลองทำอีก ลองทำวิธีใหม่ๆ ลองหาเทคนิคใหม่ๆ ลองไปเลยครับ ถ้าคนอื่นทำได้เราก็ทำได้ อาจทำได้ดีกว่าหรือไม่ ไม่มีใครตอบได้ แต่อย่างน้อยเราก็ได้ก้าวออกจากสิ่งที่เรียกว่า Fixed Mindset แล้ว
รับฟัง และเรียนรู้
มีคนจำนวนน้อยที่เก่งมาตั้งแต่เกิด และคนจำนวนน้อยนั้นก็ไม่มีใครเก่งทุกเรื่อง ทุกคนต่างมีจุดที่ทำได้ไม่ดี จุดบกพร่อง นักวิทยาศาสตร์โนเบลก็อาจต้องหย่าขาดจากภรรยา เมื่อคุณได้มีโอกาสนั่งคุยกับใครบางคน เช่น คนขับ Taxi แม่ค้าหน้าปากซอย คุณยายขายส้มตำ หรือแม้กระทั่งลูกตัวน้อยของคุณที่เรียนอยู่อนุบาล หลายครั้งคุณก็อาจจะต้องนั่งเหวอ ทึ่งในความคิด ความรู้หรือมุมมองจากพวกเขาเหล่านั้น
สิ่งที่จะทำให้เรามี Growth Mindset ได้คือ จงทำตัวเองให้คล้ายฟองน้ำ คือ ดูดซึมความรู้ มุมมอง ข้อมูลที่มีประโยชน์จากคนอื่นให้มากที่สุดมาใช้เป็นทรัพยากรในการพัฒนาผลลัพธ์ในชีวิตของเราให้ดีขึ้น ทำได้ง่ายที่สุดด้วยการเปิดใจรับฟังโดยเฉพาะการรับฟัง Feedback ที่คนอื่นมีต่อเรา คิดไว้เลยว่าเขาปรารถนาดี เขาถึงยอมเสี่ยงภัยต่อความไม่พอใจของเรามาบอกเราว่าเราทำไม่ดีตรงไหน ถ้าเขาไม่ห่วงใย ไม่หวังดี เขาคงไม่มาสนใจชีวิตเรา
น่าเสียดายที่หลายคนไม่ฝึกฝนในการรับฟังและเรียนรู้จากผู้คน เมื่อใครมาบอกมาพูดข้อที่ไม่ดีของเรา ก็โต้เถียง โต้แย้ง ทั้งๆที่หลายครั้งในใจเราก็รู้ว่าสิ่งที่เขาพูดมาเป็นเรื่องจริง แต่ด้วยศักดิ์ศรีหรืออะไรก็ตาม ทำให้เราแสดงพฤติกรรมออกไปเสมือนเป็นการต่อต้านศัตรูที่กำลังรุกราน
ฝึกเปิดใจ รับฟัง เรียนรู้จากคนอื่นและสิ่งรอบข้าง นั่นคือ การมีความเชื่อ ให้ความสำคัญต่อคุณค่าของเพื่อนมนุษย์ มนุษย์เราเรียนรู้ร่วมกันมาตั้งแต่เป็นชนเผ่าอยู่ในถ้ำ เรียนรู้การเอาตัวรอด การล่าสัตว์ การหาอาหาร สืบสานต่อเนื่องมาถึงระบบเศรษฐกิจ การเมืองการปกครอง คงน่าเสียดายถ้าวันนี้เราละทิ้งทักษะการเรียนรู้ร่วมกันไปเสีย
อยู่ใกล้ชิด และแวดล้อมไปด้วยคนที่มี Growth Mindset
อยู่ใกล้ใครนานๆ เราก็จะติดพฤติกรรมหรือความคิดหลายอย่างจากคนเหล่านั้นโดยที่เราไม่รู้ตัว คนจำนวนมากคิดเหมือนๆกัน ให้ความสำคัญกับเรื่องนั้นเหมือนๆกัน ก็เรียกว่า ”ค่านิยม” อยากมี Mindset แบบไหน ก็ต้องนำพาตนเองไปอยู่ในที่นั้น อยากตกปลาได้ ก็ต้องไปในบ่อน้ำที่มีปลา
เมื่อท่านอยู่ใกล้คนที่มี Growth Mindset เขาจะให้คำแนะนำดีๆกับท่านเมื่อเจอปัญหา เขาจะช่วยสร้างปัญหาให้ท่าน เตือนสติเมื่อท่านหลงระเริง ให้กำลังใจเพื่อให้ท่านยืดหยัดได้อีกครั้ง ท่านจะได้เรียนรู้มุมมองกับเรื่องต่างๆที่นำพาให้ท่านเกิดพฤติกรรมที่เหมาะสม เช่น เมื่อท่านมีแฟนที่มี Growth Mindset ทะเลาะกัน เขาจะคิดว่า ตัวเขาเองอาจทำอะไรบางอย่างพลาด ทำให้ท่านโกรธ เขาจะเรียนรู้และปรับตัวใหม่ แต่ถ้าไปอยู่กับแฟนที่มี Fixed mindset เขาจะพูดทันทีเลยว่าท่านนิสัยแย่ เป็นแบบนี้มานานแล้ว เปลี่ยนไม่ได้หรอก อยู่กับแฟนแบบนี้นานๆ ท่านเองก็จะเริ่มหงุดหงิด และเริ่มที่จะโต้ตอบด้วยการด่าเขาคืน หาข้อบกพร่องของเขามาตำหนิเขาเหมือนกัน
สำหรับคนที่แวดล้อมไปด้วยผู้คนที่มี Fixed Mindset ถอยห่างได้ก็ยิ่งดี แต่หากถอยห่างกันไม่ได้มากเพราะต้องทำงานอยู่ด้วยกัน ก็ต้องประคับประคองจิตใจตนเอง ไม่ให้ดูดซับพลังลบเข้ามามากนัก มิฉะนั้น พลังด้านบวกของเราจะค่อยๆหมดไป วิธีการที่ดีที่สุดคือ ปฏิสัมพันธ์เท่าที่จำเป็น ตามมาตรฐานสังคมทั่วไป อย่าใช้เวลางานหรือเวลาส่วนตัวไปข้องเกี่ยวมากเกินไป
ลองนำ 3 วิธีง่ายๆนี้ไปใช้ดูครับ เริ่มฝึกตั้งแต่วันนี้ อาจจะบากในช่วงแรก แต่ทำบ่อยๆ ทำไปเรื่อยๆเดี๋ยวก็จะกลายเป็น Mindset ของเราจริงๆ เป็นกำลังใจให้ครับ
